ระวังผู้สูงอายุขาดสารอาหาร

การรับประทานอาหารอย่างไม่เหมาะสมและวิถีชีวิตบางอย่างอาจทำให้ผู้สูงอายุได้รับวิตามินและแร่ธาตุบางอย่างไม่เพียงพอหรือสูงเกินไป ดังต่อไปนี้

• วิตามินซี ผู้สูงอายุมักจะขาดวิตามินซีจากการไม่ได้รับประทานอาหารผักและผลไม้ที่สดใหม่ หรือวิตามินได้สูญเสียไปในระหว่างการทำอาหาร วิตามินซีช่วยให้แผลหายเร็วขึ้นโดยเฉพาะ แผลกดทับ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
  
• วิตามินดี ในช่วงอายุ 51-70 ปี คนเราจะต้องการวิตามินวันละ 10 ไมโครกรัม ถ้าอายุมากกว่า 70 ปีจะต้องการวันละ 15 ไมโครกรัม แต่คนสูงอายุส่วนใหญ่มักไม่ค่อยออกจากบ้าน หรือต้องเดินทางไปไหนบ่อยๆ ผิวหนังจึงได้รับแสงแดดน้อยลง ทำให้ร่างกายสังเคราะห์วิตามินดีได้ลดลง จึงส่งผลให้เกิดภาวะการขาดวิตามินดีได้ ซึ่งหน้าที่ที่สำคัญของวิตามินดีคือ ช่วยรักษาระดับของแคลเซียมในเลือด ทำให้ป้องกันภาวะกระดูกพรุนได้ นอกจากการรับแสงแดดแล้ว ผู้สูงอายุอาจจะบริโภคอาหารบางอย่างที่มีวิตามินดีสูง ได้แก่ น้ำมันตับปลา ไขมัน นม เนย ตับสัตว์ ปลาทู ไข่แดง ปลาแซลมอน ปลาซาร์ดีน และปลาแมคเคอร์เรล
• วิตามินบี 12 คนสูงอายุส่วนมากมักขาดวิตามินบี 12 ซึ่งส่งผลให้ระบบประสาทและสมองเกิดความผิดปกติในการทำงาน เช่น เกิดอาการหลงลืม ความจำเสื่อม ดังนั้นคนสูงอายุจึง ควรได้รับวิตามินบี 12 วันละ 2.4 ไมโครกรัม โดยอาหารที่มีวิตามินบี 12 พบมากในตับ ไต รองลงมา ได้แก่ เนื้อสัตว์ ไข่แดง และอาหารหมักดอง เช่น กะปิ น้ำปลา เต้าเจี้ยว
• วิตามินเอ ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคมากขึ้น ลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคต่างๆ เช่น โรคหวัด โรคทางเดินปัสสาวะอักเสบ นอกจากนี้ยังช่วยบำรุงให้เส้นผม และผิวหนังมี สุขภาพดี แต่ความจริงแล้วคนสูงอายุมักมีภาวะวิตามินเอเกินปกติ เนื่องจากความสามารถในการดูดซึมวิตามินเอในผู้สูงอายุจะเพิ่มขึ้น ขณะที่ความสามารถในการขับออกมีลดลง วิตามินเอในเลือดจึงสูงขึ้น และมีเก็บไว้ที่ตับมากขึ้น จึงเสี่ยงต่อการเกิดพิษต่างๆ เช่น ตับถูกทำลาย ผมร่วง ผิวหนังแห้ง คลื่นไส้ หงุดหงิด มองภาพไม่ชัดและร่างกายอ่อนแรง จึงต้องระมัดระวังการได้รับวิตามิน เอมากเกินไป
• วิตามินเค ผู้สูงอายุมีความต้องการวิตามินเคไม่แตกต่างจากวัยหนุ่มสาวมากนัก แต่ผู้สูงอายุจะต้องระวังว่าอาจเกิดการ ขาดวิตามินเคได้หากได้รับยาปฎิชีวนะอยู่เป็นประจำ เนื่องจาก ยาปฎิชีวนะจะไปฆ่าเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ที่สร้างวิตามินเค นอกจากนี้การได้รับยาบางชนิด เช่น ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดวอร์ฟาริน ซึ่งมีฤทธิ์ต้านวิตามินเค การขาดวิตามินก็จะ ทำให้มีเลือดออกได้ง่าย อย่างไรก็ดีผลกระทบจากการขาดสารอาหารในผู้สูงอายุอาจจะไม่แสดงอาการออกมาให้เห็นอย่างชัดเจน แต่ร่างกายจะเริ่มรูสึกอ่อนเพลียไม่มีเรี่ยวแรง สมาธิและ ความจำแย่ลงและมีภูมิต้านทานต่อเชื้อโรคน้อยลง ดังนั้นลูกหลานจึงต้องดูแลผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิด

ที่มา: HealthToday ฉบับที่ 137 กันยายน พ.ศ. 2555